Het slim maken van je huis begint met de keuze voor een domotica-systeem. Wij kozen in 2016 voor DigitalStrom. Het systeem is ontwikkeld en gemaakt in Zwitserland en gebruikt het stroomnet om te communiceren. In de meterkast plaats je de server en de andere onderdelen die je installatie geschikt maken voor de communicatie via je stroomdraden. Bij schakelaars, lampen en andere apparaten die je wilt aansturen plaats je vervolgens componenten die het signaal ontvangen of versturen en zorgen dat bijvoorbeeld je lamp aan of uit gaat.
Het lichtplan vormt de basis
Wij hebben bij de start van de verbouwing een uitgebreid licht- en domoticaplan gemaakt. In dit plan hebben we bedacht op welke plekken we welke verlichting wilden. Een échte aanrader als je gaat verbouwen, want verlichting doet heel veel met de sfeer en uitstraling van je huis. En in allerlei ruimtes is goed afgestemde verlichting ook essentieel. Bijvoorbeeld om 's avonds lekker een boek te kunnen lezen op de bank of om je make-up te kunnen doen voor het spiegel in de badkamer.
Omdat het oog ook wat wil, hebben we gekozen voor designverlichting. Mooie ingebouwde spots, strakke wandlampen en opvallende hangende en staande lampen. Want: de keuzes voor het interieur maken uiteindelijk de uitstraling van je huis.
Nadat het lichtplan klaar was, hebben we een domoticaplan gemaakt. Niet alleen om de verlichting aan te sturen, maar ook om de gordijnen, verwarming en andere zaken te kunnen integreren. Want pas als je alles automatiseert kun je je huis echt slim maken.
De aansturing van de verlichting
De verlichting gaat in de leefruimtes vanzelf aan of uit. Dit wordt aangestuurd vanuit de software van DigitalStrom. Via een sensor aan de voorzijde van het huis, wordt de lichtsterkte gemeten. Wordt het donkerder buiten? Dan gaat de verlichting aan in de woonkamer, keuken en speelkamer. En zodra de zon ondergaat, wordt ook de verlichting in de tuin ingeschakeld. Ga je naar bed? Dan gaat in het hele huis en de tuin het licht uit.
Natuurlijk wil je niet dat de verlichting onnodig brandt als je niet thuis bent. Daar houdt het systeem rekening mee. En als je op vakantie bent, dan gaan de lampen in de ruimtes die je vanaf de straat ziet op wisselende tijden aan, zodat het net lijkt alsof er iemand thuis is.
'Ouderwetse' schakelaars op de muur
In elke ruimte hebben we ook nog lichtschakelaars geplaatst Zo kun je op elk gewenst moment met één druk op de knop gewoon je lampen aan of uitzetten. In sommige ruimtes hebben we ook schakelaars geplaatst om snel de gordijnen of duettes open of dicht te kunnen maken.
Wat zouden we anders doen?
Van verbouwen leer je veel. Met enige regelmaat denk je: dit zou ik de volgende keer anders doen. Dat geldt ook voor onze eerste grote verbouwing. En dus een aantal tips:
Als je je huis volledig slim wilt maken, mag ook een automatische aansturing van je raambekleding niet ontbreken. Wij hebben daarom tijdens de verbouwing gekozen voor elektrische gordijnrails en duettes. Zodra het buiten donker wordt, gaan de gordijnen en de duettes dicht. Ontwaakt de wereld weer? Dan wordt ook het huis wakker en gaan de gordijnen en duettes weer open.
Het automatiseren van je raambekleding vraagt wel goed nadenkwerk. Want op je slaapkamers wil je bijvoorbeeld niet dat de gordijnen open gaan, terwijl je nog lekker ligt te slapen. En op de badkamer moeten de duettes weer dicht zodra je de verlichting aanzet. Wel zo fijn om te douchen met een beetje privacy.
Wij hebben gekozen voor gordijnrails van het Nederlandse merk Goelst. Via een component van DigitalStrom worden de motoren van de gordijnrails aangestuurd. De duettes zijn voorzien van Luxaflex Powerview.
Gratis tip
Als je kiest voor elektrische raambekleding, zorg dan voor stroompunten op de plekken waar de gordijnen en duettes komen. Je kunt ze dan aansluiten op vaste spanning. Scheelt een hoop batterijen én zorgt ervoor dat het altijd werkt.
Wij houden van muziek. Lekker op de achtergrond als je zit te relaxen in de tuin, even flink gas erop met stevige muziek als je een deadline moet halen of zonder enige schaamte lekker meezingen onder de douche. We hebben in het huis daarom een multiroom-audiosysteem aangelegd. Een wat? Een multiroom-audiosysteem. Oftewel: muziek in elke leefruimte via een systeem dat onderling gekoppeld is en verbonden is met het domotica-systeem.
Inbouwspeakers en een dolby-surround-set
In de meeste ruimtes wil je vooral een lekker muziekje op de achtergrond. Daarom hebben we in deslaapkamer, de badkamer, de eetkamer, de keuken en de tuinkamer speakers ingebouwd in het plafond. Ook hangen er in de tuin bij het terras en de jacuzzi buitenspeakers aan de muur. Alle speakers zijn gekoppeld met een Sonos Amp. Dat is een apparaat van Sonos met een ingebouwde versterker.
In de woonkamer is de tv-hoek. Daar wilden we een bioscoopervaring en hebben we wat meer uitgepakt met een dolby-surround-systeem: drie speakers in de muur rondom de televisie, twee speakers boven de bank in het plafond en een subwoofer. Er is een koppeling met het audio van de tv, maar ook hier kun je ervoor kiezen om via het Sonos-systeem muziek af te spelen.
De koppeling met het domotica-systeem
Het grote voordeel van een multiroom-audiosysteem is dat je in elke ruimte kunt afspelen wat je wilt, maar ook heel makkelijk meerdere ruimtes kan koppelen. Door het audiosysteem ook te koppelen aan het domotica-systeem heb je ineens veel meer mogelijkheden. Gaat de deurbel, dan wordt het geluid van de deurbel afgespeeld in de geselecteerde ruimtes. Ga je naar bed, dan gaat overal vanzelf de muziek uit. En je zou ook op bepaalde momenten - bijvoorbeeld zodra je 's avonds thuis komt van het werk - een bepaalde playlist kunnen laten starten in een ruimte naar keuze.
Toen we in 2016 begonnen met verbouwen was gas nog prima betaalbaar. Een warmtepomp werd toen nog weinig toegepast bij renovaties. Kortom: wij dachten toen niet direct aan grote stappen op het gebied van duurzaamheid. Toch hebben we gedurende de jaren die volgenden stappen gezet in de strijd tegen de stijgende energieprijzen en om het klimaat een handje te helpen.
We hebben in totaal 16 zonnepanelen op het platdak boven de keuken en de tuinkamer gelegd. De spouwmuren hebben we laten isoleren. Het dak hebben we zelf van binnenuit geïsoleerd. En we hebben alle kozijnen laten vervangen. Uiteraard met dubbelglas.
Zacht water: lekker én kostenbesparend
We hebben ook een waterontharder geplaatst. Dit apparaat haalt de kalk uit het water. Dat zorgt voor lekker zacht water. Maar misschien nog wel veel belangrijker: het bespaart je een hoop kosten. Doordat het water zo zacht is, hoef je nog maar de helft aan vaatwasmiddel, waspoeder of shampoo te gebruiken. Ook gaan je elektrische apparaten langer mee omdat er geen kalkaanslag meer ontstaat in bijvoorbeeld je wasmachine of koffie-apparaat.
Slimme thermostaat
Om onnodig stoken te voorkomen, hebben we slimme thermostaten geplaatst. Niet één centrale unit voor het hele huis, maar een aansturing per radiator. We hebben gekozen voor Tado. Je kunt in dit systeem per ruimte tijdschema's instellen. Ben je niet thuis? Dan worden de radiatoren uitgeschakeld. Kom je weer in de buurt van je huis, dan begint de boel weer langzaam op te warmen. Dit gebeurt op basis van het delen van de locatiegegevens van je telefoon.
Bespaartip
Wij hebben pas op een later moment besloten om alle radiatoren te voorzien van een elektrische thermostaatknop. Het Tado-systeem werkt op batterijen. Het nadeel is dat je om de paar maanden de batterijen van de knop moet vervangen. Dat loopt stiekem best wel in de papieren en is niet heel milieuvriendelijk. Ga je verbouwen en wil je je radiatoren individueel aansturen? Zorg dan dat er bij elke radiator een stroompunt is en kies een slimme knop die je kunt aansluiten op vaste spanning.
Een smarthome betekent ook een slimme tuin. En daar is vanalles mogelijk. Uiteraard wordt de verlichting aangestuurd op basis van lichtsterkte en het tijdstip van de dag. Zo staat de tuin er altijd sfeervol bij. Een muziekje via buitenspeakers maakt via het multiroom-audiosysteem het sfeertje compleet.
Wij hebben veel planten in de tuin gezet. Die moeten regelmatig water krijgen. Daarom is er een beregeningssysteem aangelegd. Via een losse computer wordt dit systeem aangestuurd. Er zijn verschillende zones, zodat elke plantenbak of border op het juiste moment de goede hoeveelheid water krijgt.
Lekker handig
Gemak dient de mens in een slimme tuin. We verstopten daarom op enkele plekken tussen de planten een Google Home, zodat we ook in de tuin kunnen profiteren van spraakbesturing. Een Google Home kan niet zo goed tegen water, dus is het apparaat veilig geplaatst in een waterdichte box.
We schreven het al: de meeste dingen hadden we geautomatiseerd, maar we plaatsten ook in elke ruimte traditionele schakelaars om snel de verlichting aan of uit te kunnen zetten. Met de opkomst van Google Home hebben we hier in de loop der tijd ook spraakbesturing aan toegevoegd. Want hoe fijn is het om als je met volle handen staat even te roepen: 'Hé Google, zet de verlichting in de keuken aan'.
Met spraakbesturing kun je alle apparaten los bedienen, maar nog fijner: je kunt ook bepaalde scenes oproepen als je het goed instelt. 'Hé Google, ik ga koken' zet de verlichting dan in een bepaalde stand en start een lekker muziekje op de achtergrond.
DigitalStrom en de Nederlandse versie van Google Home zijn geen beste vrienden. We hebben daarom zelf met een stukje externe software een koppeling gemaakt. Dat was veel programmeren en experimenteren. Leuk voor de hobbyist, maar erg lastig zonder technische achtergrond. Er zijn echter ook genoeg smarthome-systemen die naadloos met Google Home samenwerken.
Hierboven hebben we de highlights genoemd als het gaat om smarthome en duurzaamheid in ons eerste huis. Verder hebben we ontzettend goed nagedacht over de plekken waarop we stopcontacten wilden. Geloof ons: je kunt daar niet goed genoeg over nadenken en je hebt er niet snel teveel. Ook zorgden we voor een goed netwerk met vaste verbindingen naar alle ruimtes en een dekkend wifi-netwerk.
En deze dingen maakten we ook nog slim:
Vergeet het interieur niet
Uiteraard bestond een groot deel van de verbouwing uit het verplaatsen van muren, vervangen van vloeren, nieuwe plafonds, strak gestucte muren, het volledig aanleggen van een tuin, het bouwen van een tuinkamer en vooral het mooi inrichten van het huis. De kleuren op de muur, de keuze voor de meubels, de accessoires en de totale inrichting zorgen er uiteindelijk voor dat je huis écht je eigen thuis wordt en dat het gaat stralen.
Na de verkoop
Toen we het huis verkochten, hebben we ook allerlei slimme technieken en geplaatste apparatuur meegenomen naar ons nieuwe huis in Loon op Zand. Daar gaan we opnieuw bouwen aan een slim huis.